100 دانستنی جذاب پیرامون مغز انسان
هر چه بیشتر دربارهی مغز آدمی کنکاش میکنیم با اطلاعات و یافتههای حیرتانگیزی روبرو میشویم. این عضو حیاتی آنچنان پر رمز و راز است که برخی از دانشمندان و طبیبان تمامی عمر حرفهای خود را به کاوش پیرامون مغز پرداختهاند و به قول معروف هفت شهر عشق را گشتهاند ولی همچنان از دفتر اول بیشتر نرفتهاند. اگر دلتان برای قدری حیرت تنگ شده، این مقاله را میهمان ما باشید تا هم اطلاعات عمومیتان درباره مغز بیشتر شود و هم دهانتان از تعجب باز بماند!
خصوصیات فیزیکی:
در این بخش اطلاعات با ارزشی پیرامون خصوصیات فیزیکی مغز انسان در اختیارتان قرار میدهیم:
- وزن: مغز انسان حدوداً 1360 گرم (3 پوند) وزن دارد.
- بخش پیشین مغز: بخش پیشین مغز آدمی بزرگترین قسمت آن است که 85 درصد از وزن این عضو حیاتی را به خود اختصاص داده است.
- پوست: پوستی که در کل سطح بدن انسان کشیده شده دو برابر مغز وزن دارد.
- ماده خاکستری: ماده خاکستری مغز از سلولهای عصبی (نورورنها) تشکیل شده که وظیفهی اصلی آنها انتقال سیگنالهای الکتریکی است.
- ماده سفید: ماده سفید مغز از شاخکهای متعدد سلولهای عصبی (دندریتها) و اکسون تشکیل شده که با هم شبکهای به هم تنیده از سلولهای عصبی را شکل میدهند.
- خاکستری و سفید: 60 درصد از مغز آدمی را ماده سفید و 40 درصد باقیمانده را ماده خاکستری شکل میدهد.
- آب: 75 درصد از مغز انسان را آب فراگرفته است.
- سلولهای عصبی: بیش از یک صد میلیارد سلول عصبی (نورون) در مغز انسان جای گرفتهاند.
- سیناپس: هر نورون بین یک تا ده هزار سیناپس دارد.
- فقدان حس درد: هیچ گیرندهی دردی در مغز آدمی وجود ندارد، به همین خاطر است که مغز نمیتواند احساس درد را بفهمد.
- بزرگترین مغز دنیا: در حالی که مغز فیل از نظر فیزیکی بزرگتر از مغز انسان است، مغر آدمی تنها 2 درصد از وزن انسان را شامل میشود و این در حالی است که این نسبت در فیل 0.15 درصد است؛ پس میتوان نتیجه گرفت که مغز آدمی دارای بالاترین نسبت وزن به کل بدن است.
- رگهای خونی: بیش از 161,000 کیلومتر رگ خونی در مغز وجود دارد.
- چربی: مغز آدمی چربترین عضو بدن است که بیش از 60 درصد آن را چربی فرا گرفته است.
رشد بافت مغز
رشد مغز آدمی از زمانی که در رحم مادر است شروع شده و در زمان تولد به بیشینهی رشد خود میرسد. این روند تا 18 سالگی همچنان ادامه مییابد.
- سلولهای عصبی (نورونها): سلولهای عصبی با نرخ 250,000 سلول عصبی در دقیقه در طول دورهی اولیهی جنینی رشد میکنند.
- اندازه در زمان تولد: مغز آدمی در زمان تولد به اندازهی مغز یک انسان بالغ است و حاوی اغلب سلولهای عصبی است.
- رشد مغز در طفل تازه تولد یافته: نرخ رشد در طفل تازه تولد یافته سه برابر آن در یک سالگی او است.
- رشد متوقف میشود: رشد مغز در 18 سالگی متوقف میشود.
- قشر مخ: همزمان با یادگیری بر ضخامت قشر مخ افزوده میشود.
- برانگیختن: در محیط مناسب میتوان به کمک شبیه سازی، توانایی یادگیری کودک را تا بیش از 25 درصد افزود.
- رشتههای عصبی جدید: روند ایجاد و رشد رشتههای عصبی جدید با توجه به پاسخهای طبیعی به فعالیتهای ذهنی است.
- بلند بلند بخوانید: بلند بلند خواندن و بلند بلند صحبت کردن با بچهها میتواند موجب ترغیب و رشد بیشتر مغز آنها شود.
- احساسات: ظرفیت احساساتی نظیر شادی، سرخوشی، ترس و خجالت فرد از همان زمان تولد در وی به وجود میآید. سبک خاص بزرگ کردن بچهها به هر چه بارورتر شدن یا سرکوب این احساسات میانجامد.
- نخستین حس: نخستین حسی که در آدمی شکل میگیرد حس لامسه است. از هفتهی هشتم لبها و گونهها و تا هفتهی دوازدهم تمامی بدن حس لامسه را درک میکنند.
- افراد دو زبانه: بچههایی که تا پیش از 5 سالگی دو زبان را میآموزند، با بروز تغییر در ساختار مغزی مواجه شده و در بزرگسالی ماده خاکستری بیشتری در مغزشان شکل میگیرد. پرسش اینکه برای افراد دو زبانه قضیه چطور است!!
- سوء استفاده از کودکان و تأثیر مغزی: نتایج تحقیقات موید این حقیقت است افرادی که در کودکی مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفتهاند با تأثیرات دائمی بر مغز و کند شدن رشد مغز مواجه میشوند.
کارکردهای مغز
از کارکردهای پنهان مغز گرفته تا پاسخهای قابل رویت آن، همگی این موارد نشانگر میزان هوش و استعداد فرد است، بیایید ببینید مغز چگونه با این واقعیتها سر و کار دارد.
- اکسیژن: مغز 20 درصد از کل اکسیژن بدن را مصرف میکند.
- خون: همانند اکسیژن، مغز 20 درصد از میزان گردش خون بدن را در خود پذیراست.
- بیهوشی: اگر 8 تا 10 ثانیه خون به مغز نرسد، فرد از هوش میرود.
- سرعت: سرعت پردازش اطلاعات در مغز حدود 0.5 متر بر ثانیه تا 120 متر بر ثانیه است.
- وات: در زمان بیدار بودن فرد، مغز میتواند بین 10 تا 23 وات انرژی الکتریکی تولید کند، که برای روشن کردن یک لامپ حبابی معمولی کافی است!
- خمیازه: (احتمالاً با خواندن این کلمه شما هم مثل من خمیازه کشیدهاید!) خمیازه ترفندی برای ارسال اکسیژن بیشتر به مغز، و خنک کردن آن است. خمیازه خیلی هم مسری است!
- قشر تازهی مخ: قشر تازه در حدود 76 درصد از مغز انسان را به خود اختصاص داده است، که مسئول بخش زبان و هوشیاری است. جالب اینکه این قشر مخ در انسان، بزرگتر از نمونههای مشابه در دیگر جانداران است؛ خب جای تعجب هم ندارد چون ما حیوانات ناطق هستیم.
- 10 درصد: این گفتهی قدیمی که آدمی تنها از ده درصد از توان مغزیاش بهره میبرد صحیح نیست چرا که هر بخش مغز فعالیت خاص خود را دارد.
نظرات شما عزیزان: